Badanie wzroku u optometrysty – jak wygląda i czego się spodziewać?

Kto to jest „optometrysta”? To specjalista ochrony zdrowia zajmujący się diagnozowaniem oraz korygowaniem wad wzroku. Warto zaznaczyć, że nie jest lekarzem medycyny, jak okulista, lecz wykwalifikowanym specjalistą posiadającym uprawnienia do przeprowadzania badań wzroku, dobierania odpowiednich metod korekcji, a także do treningu i rehabilitacji układu wzrokowego. Uprawnienia do wykonywania zawodu optometrysty zdobywa się na kierunkowych studiach wyższych. W odróżnieniu od okulisty nie zajmuje się leczeniem chorób oczu, lecz ich diagnozowaniem i profilaktyką.

Zakres kompetencji optometrysty

Wiele osób zastanawia się, czy optometrysta może badać wzrok. Tak, optometrysta wykonuje szczegółowe badania refrakcji i funkcji układu wzrokowego, ocenia ostrość widzenia oraz dobiera metody korekcji. Uprawnienia optometrysty obejmują m.in. przeprowadzanie pomiaru refrakcji, dobór okularów i soczewek kontaktowych oraz ocenę stanu zdrowia oczu pod kątem wad wzroku. Jednak w przypadku wykrycia chorób oczu, pacjent jest kierowany do okulisty.

Optometrysta a okulista – czym się różnią?

Czym się różni optometrysta od okulisty? Główna różnica polega na zakresie działalności. Okulista to lekarz medycyny, który diagnozuje i leczy choroby oczu, przeprowadza zabiegi chirurgiczne oraz przepisuje leki. Optometrysta zajmuje się natomiast diagnostyką wad wzroku i ich korekcją, lecz nie prowadzi leczenia farmakologicznego. Jeśli zastanawiasz się, czy udać się do okulisty czy optometrysty, to w przypadku potrzeby doboru korekcji wzroku odpowiednią osobą będzie optometrysta, natomiast przy problemach zdrowotnych oczu – okulista.

Optometrysta a optyk – różnice

Optometrysta i optyk to dwa zawody związane z ochroną wzroku, jednak różnią się zakresem kompetencji oraz zakresem świadczonych usług. Optometrysta to specjalista zajmujący się diagnozowaniem wad wzroku, doborem korekcji optycznej oraz oceną ogólnej kondycji narządu wzroku. Może przeprowadzać badania refrakcji, przepisywać okulary i soczewki kontaktowe, a także doradzać w kwestii higieny wzroku i terapii wzrokowej. W przeciwieństwie do okulisty nie ma uprawnień do diagnozowania i leczenia chorób oczu, ale może wykrywać niepokojące zmiany i kierować pacjenta do lekarza specjalisty, jeśli zachodzi taka potrzeba.

Optyk natomiast zajmuje się głównie wykonaniem oraz dopasowaniem okularów zgodnie z receptą wystawioną przez optometrystę lub okulistę. Jego zadaniem jest precyzyjne oszlifowanie i zamontowanie soczewek w oprawkach, a także doradztwo w doborze odpowiednich okularów pod względem estetyki i komfortu noszenia. Optyk nie przeprowadza badań wzroku ani nie diagnozuje wad refrakcji, lecz dba o to, by okulary były odpowiednio dopasowane do potrzeb użytkownika. W praktyce oba zawody często współpracują – optometrysta diagnozuje wadę wzroku i dobiera korekcję, a optyk wykonuje okulary na podstawie zaleceń.

Badania przeprowadzane przez optometrystę

Wizyta u optometrysty obejmuje szereg badań wzroku. Przede wszystkim sprawdzana jest ostrość widzenia, zdolność akomodacji oraz funkcje układu wzrokowego. Ponadto może być wykonywana topografia rogówki, badanie widzenia obuocznego oraz pomiar ciśnienia wewnątrzgałkowego. Wiele osób zastanawia się, czy do optometrysty potrzebne jest skierowanie. Odpowiedź brzmi: nie, na wizytę można udać się bez skierowania.

Optometrysta – dobór soczewek kontaktowych

Dobór soczewek kontaktowych obejmuje analizę kształtu rogówki, ocenę filmu łzowego oraz indywidualne dopasowanie soczewek kontaktowych do potrzeb pacjenta. Badanie to pozwala dobrać odpowiedni rodzaj soczewek, uwzględniając ich parametry optyczne i materiałowe. Czy optometrysta dobierze soczewki? Tak, optometrysta jest odpowiednią osobą do doboru soczewek kontaktowych, zarówno dla osób z krótkowzrocznością, nadwzrocznością, astygmatyzmem, jak i prezbiopią. Podobnie wygląda dobór okularów – optometrysta przeprowadza dokładne badanie refrakcji i na jego podstawie wystawia receptę na okulary korekcyjne.

Jak wygląda dobór soczewek kontaktowych w praktyce?

W gabinecie optometrycznym dobór soczewek jest indywidualnym procesem, uwzględniającym potrzeby pacjenta. Można wybrać m.in. soczewki jednodniowe, dwutygodniowe lub miesięczne. Soczewki kontaktowe korygują krótkowzroczność, dalekowzroczność i astygmatyzm, a także wadę wzroku pojawiającą się po 40 roku życia (prezbiopię). Najważniejsze jest, aby soczewki były wysokiej jakości, aby zapewniały odpowiedni poziom nawilżenia oraz komfort noszenia przez cały dzień^*1. To wszystko mogą zapewnić, dostępna na polskim rynku soczewki kontaktowe Acuvue^®.

Podsumowanie – pytania i odpowiedzi

• Optometrysta - co to za lekarz? 

Tak jak wspomniano wcześniej, nie musi to być osoba z wykształceniem zdobytym na uniwersytecie medycznym. To specjalista zajmujący się diagnostyką i korekcją wad wzroku. 

• Czym zajmuje się optometrysta? 

Jego zadaniem jest m.in. przeprowadzenie badań wzroku, dobór soczewek kontaktowych oraz okularów korekcyjnych. 

• Czy optometrysta może badać wzrok? 

Tak, należy to do jego głównych kompetencji. Gdy pojawi się jednak podejrzenie choroby oczu optometrysta może skierować pacjenta do okulisty

• Czy optometrysta dobierze soczewki?

Odpowiedź brzmi: tak, jest to jedna z jego głównych kompetencji.

Bibliografia:

Elliott D.B. (2020). Clinical Procedures in Primary Eye Care. Elsevier.

Benjamin W.J. (2019). Borish's Clinical Refraction. Elsevier.

American Optometric Association (AOA). (2023). Comprehensive Eye and Vision Examination Guidelines.